Unibertitate-ikasketak egiten dituztenak ere Gizarte Segurantzak babesten ditu

Gaur egun, hainbat modu daude unibertsitate-ikasketak egiten dituzten pertsonak Gizarte Segurantzan sartzeko. Eta horren arabera, hainbat babes-maila bereiz daitezke.

1. Hasteko, lehenengo babes-maila orokorra dela esan dezakegu eta Eskola Aseguruak eskaintzen du. Aseguru hori agindu eta lege hauek arautzen dute: Eskola Asegurua ezartzeari buruzko 1953ko uztailaren 17ko Legeak, Eskola Aseguruaren Mutualitatearen estatutuak onartzen dituen 1953ko abuztuaren 11ko Aginduak, Eskola Aseguruaren kuotaren zenbatekoa finkatzen duen abuztuaren 28ko 1633/1985 Errege Dekretuak, eta Gizarte Segurantzako beste eskubide batzuen kotizazioari eta likidazioari buruzko Arautegi Orokorra onartzen duen abenduaren 22ko 2064/1995 Errege Dekretuaren 60. artikuluak.

Araudi horren arabera, Eskola Aseguruak unibertsitateko ikasketa ofizialak hirugarren zikloa amaitu arte egiten dituzten 28 urtetik beherakoak babesten ditu. Ikasle atzerritarren kasuan, legez Espainian bizi edo egon behar dute.

Honako hauek dira babestutako kontingentziak:

• Eskola-istripuaren arriskutik eratorritako honako hauek: zerbitzu medikoa eta laguntza farmazeutikoa, ezintasunagatiko kalte-ordain ekonomikoak eta ehorzketa-gastuak. Ondorio horietarako, eskola-istriputzat hartuko da aseguratuak zuzenean edo zeharka ikasle-izaerarekin zerikusia duen jardueretan (kirol-jarduerak, batzarrak, ikasketa-, praktika- edo karrera-amaierako bidaiak eta antzekoak barne) izandako gorputz-lesio oro, baldin eta jarduera horiek unibertsitateak antolatu baditu.
• Gaixotasun-arriskuaren ondoriozko honako hauek: asistentzia medikoa, laguntza farmazeutikoa eta ehorzketa-gastuak. Kirurgia orokorra, neuropsikiatria, tokologia, biriketako eta hezurretako tuberkulosia hartzen ditu barruan. Zenbait kasutan, fisioterapia, kimioterapia, erradioterapia, kobaltoterapia prestazioak eman daitezke.
• Familiaburuaren heriotzagatiko prestazioak edo familiaren hondamendi edo porrotagatikoak. Ondorio horietarako, familiaburutzat hartzen dira bai aita eta bai ama, betiere familiaren ekonomian diru-sarrerak egiten badituzte. Era berean, zehaztu behar da, inola ere ez dela ulertuko familiaren hondamendi edo porrot gisa ikasketak ordaintzeko baliabide ekonomiko nahikorik ez izatea.

Kontingentzia horiek gauzatzearen ondoriozko prestazioen zehaztasuna eta irismena Gizarte Segurantzaren webgunean kontsulta daiteke web de la Seguridad Social.

Prestazioen onuraduna ikaslea da, heriotzagatiko edo gaixotasunaren ondoriozko heriotzagatiko kalte-ordainetan izan ezik; kasu horietan senideak izango baitira onuradunak.

Prestazioak jaso ahal izateko, beharrezkoa da urtebeteko asegurua egiaztatua eta aseguruaren kuota ordainduta izatea. Hala ere, ez da eskatzen urtebeteko asegurua egiaztatzea eskola-istripu, familia-ezbehar eta tokologiako prestazioetarako.

Era berean, garrantzitsua da preskripzio-epeak kontuan hartzea. Eskola-istripuaren ondoriozko prestazioak erreklamatzeko ekintzak istripua gertatu eta urtebetera preskribatuko dira, eta gainerako prestazioak erreklamatzekoak, 5 urtera.
Prestazioen eskaerak GSINen aurkeztu behar dira.

Kotizazioari dagokionez, zehaztu behar da kotizatzeko betebeharra bakarra dela ikasle eta ikasturte bakoitzeko. Kotizazioa bi ekarpenek osatzen dute: ikaslearenak eta Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Ministerioarenak, eta bakoitza 1,12 eurokoa da. Unibertsitateak biltzen du ikaslearen ekarpena, eta ikasturteari dagokion matrikularen zenbatekoarekin batera kobratzen du. Ondoren, ekarpena GSDNn sartzen da.

2. Kanpoko praktikak egiten dituztenek berariazko babesa dute Gizarte Segurantzan; izan ere, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bategina onartzen duen urriaren 30eko 8/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren 52. xedapen gehigarriaren arabera, Gizarte Segurantzaren Araubide Orokorrean kokatu behar dira, inoren konturako langileen pareko gisa.

Zehaztu behar da kanpoko praktikatzat hartu behar direla bai gradu eta masterreko, doktoregoko titulazio ofizialak lortzera bideratutakoak, bai unibertsitateko berezko titulu bat lortzera bideratutakoak, dela etengabeko prestakuntzako masterrekoak, espezializazio- edo aditu-diplometakoak. Hala ere, unibertsitate-hedapeneko ikastaroak ez ditu babesten Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 52. xedapen gehigarriak.

Babestutako kontingentziei dagokienez, Erregimen Orokorrean araututakoak hartu behar dira kontuan. Hala ere, ikasle horiek ez dute langabezia-babesik. Gainera, praktikak ordaintzen ez badira, arrisku arruntak eragindako aldi baterako ezintasunagatiko babesik ere ez dute.

Gizarte Segurantzarekiko betebeharrak (altak, bajak, kotizazioak…), ordaindutako praktiken kasuan, prestakuntza-programa finantzatzen duen erakundeari edo entitateari dagozkio eta, ondorio horietarako, enpresaburu izaera hartuko du entitateak bere gain. Bestalde, ordaindu gabeko praktiken kasuan, betebehar horiek, printzipioz, egiten diren enpresa, erakunde edo entitateari dagozkio. Baina baliteke unibertsitateak betebehar horiek bere gain hartu behar izatea, lankidetza-hitzarmenean hala hitzartu badira.

Kotizazioari dagokionez, garrantzitsuena da, ordaindu gabeko praktikak izan arren, kotizatu egin behar direla. Nolanahi ere, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 52. xedapen gehigarrian bertan jasotako berezitasunei erreparatu behar zaie.

3. Prestakuntza duala egiten ari direnak, Langileen Estatutuaren Legearen testu bategina onartzen duen urriaren 2ko 2/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren 11. artikuluko 1. eta 4. zenbakien araberako prestakuntza-kontratua dutenez, araubide orokorraren barruan daude, eta araubide horren babes-ekintza haietara hedatzen da, inolako salbuespenik gabe. Kotizazioari dagokionez, urtarrilaren 29ko PJC/51/2024 Aginduaren IV. kapituluan aurreikusitakoa bete behar da. Hileko 91 euroko hobaria dago enpresa-kuotan, eta 28 euroko hobaria langile-kuotan, urtarrilaren 10eko 1/2023 Errege Lege Dekretuaren 23. artikuluaren arabera (1/2023 Errege Lege Dekretua, lan-kontrataziorako pizgarrien eta artisten gizarte-babesa hobetzearen arloko premiazko neurriei buruzkoa).

4. Doktoregoko ikasketak egin eta doktoratu aurreko kontratua dutenak, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzari buruzko ekainaren 1eko 14/2011 Legearen 21. artikuluaren arabera, Gizarte Segurantzaren Araubide Orokorraren barruan egongo dira, inolako salbuespenik gabe babes-ekintzari dagokionez. Kotizazioari dagokionez, hileko 114 euroko hobaria dago enpresa-kuotan, 1/2023 Errege Lege Dekretuaren 27. artikuluaren arabera.